روش مونته سوری یکی از بهترین متدهای آموزشی است که کاملا دانش آموز محور بوده و در آن دانش آموزان و کودکان مفاهیم را به صورت عمیق و اصولی می آموزند. این روش آموزش بر پایه بازی های گروهی، فعالیت های خود گردان و یادگیری عملی استوار است و می تواند از فرزند شما یک نابغه بسازد! با ما همراه شوید تا بیشتر با این روش آموزشی آشنا شویم.
تاریخچه مونته سوری چیست؟
قبل از آن که بدانیم روش آموزش مونته سوری چگونه است می خواهیم بدانیم این شیوه آموزش از کجا و چگونه مورد استفاده قرار گرفته است؟ مخترع این شیوه آموزشی زنی به نام ماریا مونته سوری یک پزشک زن ایتالیایی است. در آن زمان به زنان اجازه کار در بیمارستان داده نمی شد از این رو ماریا در یک مرکز نگه داری از کودکان بیمار و معمول مشغول به کار شد. ماریا بعد از مدتی کار در آن محیط متوجه شد که فضا و شرایط کافی برای آموزش، رشد و پیشرفت کودکان به آن ها داده نمی شود و کودکان تنها قوانین و درس هایی یکسان و تکراری را حفظ می کنند.
او برای تغییر شرایط تحصیلات خود را در رشته جامعه شناسی ادامه داد و کمی بعد از فارغ التحصیلی خود روش آموزش مونته سوری را به جامعه روز معرفی کرد. شیوه آموزش او بر پایه عمل، تجربه و اکتشاف بود و به کودکان این اجازه را می داد که خودشان آزادانه مفاهیم مختلف را امتحان کرده و بیاموزند.
مونته سوری یک موسسه برای آموزش کودکان در ایتالیا تاسیس کرد اما از آن جا که باورها و شیوه آموزش او با باورهای حکومت فاشیستی آن زمان مغایرت داشت، آموزشگاه او توسط حکومت تعطیل و خود او نیز به اسپانیا تبعید شد. ماریا بعد از مدت ها فعالیت در حوزه کودکان توانست در سال های پایانی زندگی خود جایزه یونسکو را از آن خود کند.
مطلب پیشنهادی: بهترین سیستم های آموزشی در جهان
روش آموزش مونته سوری دقیقا چیست؟
بعد از آن که با تاریخچه روش اموزش مونته سوری آشنا شدیم، می خواهیم بدانیم که این روش آموزشی دقیقا چگونه است؟ روش مونته سوری به طور کامل نقطه مقابل آموزش سنتی قرار می گیرد و در آن خبری از روش های انتزاعی و خسته کننده نیست.
در این روش معلم جایگاه تدریس خصوصی را ندارد که تنها اموزش دهنده باشد، بلکه معلم مانند یک راهنما برای کودک عمل می کند که هر زمان که دانش آموز نیاز به کمک داشت از او کمک بگیرد. معلمان نظم کلاس را ایجاد کرده و کودکان را برای استقلال و آزادی عمل بیشتر تشویق می کنند.
در این روش برای مفاهیم و آموزش های مختلف فعالیت های واقعی در اختیار دانش اموزان قرار می گیرد تا کودکان مناسب با سن خود فعالیت ها را انجام داده، از ایده، عمل و تجربه استفاده کرده و فعالیت ها را کاملا آزادانه و با ابتکار خود انجام بدهند. می توان گفت آزادی عمل مهم ترین اصل در آموزش مونته سوری به شمار می رود.
در این روش آموزشی، در کنار مفاهیم درس های مختلف از ریاضیات تا علوم و ادبیات، کودکان با مفاهیم مهم زندگی مانند همدلی، کوشا بودن، استقلال، حس صلح جویی، تلاش و مهارت های دیگر زندگی آشنا می شوند. کودکان در روش مونته سوری در گروه های مختلف با یکدیگر همکاری کرده و در کنار یادگیری کار گروهی تجربیات خود را به دوستانشان انتقال می دهند.
از دیگر ویژگی های آموزش مونته سوری آن است که کودکان با سرعت یکسان در آموزش با یکدیگر سنجیده نمی شوند. زیرا ممکن است توانایی یک کودک در یادگیری مسائل ریاضی در مقایسه با کودک دیگر کم تر بوده و مسائل را کندتر بیاموزد. کودکان هیچ عنوان با یکدیگر مقایسه نشده و هیچ دانش آموزی احساس ضعفو تنبلی نخواهد کرد.
ویژگی مهم و منحصر به فرد دیگر آموزش مونته سوری آن است که تشویق و تنبیه در آن جایگاهی ندارد. کودکان بدون هیچ استرسی از نتیجه کار فعالیت های مختلف را انجام می دهند، مفاهیم مختلف را آموخته و با استعدادها و مهارت های واقعی خود آشنا می شوند.
مزایای آموزش به روش مونته سوری
آموزش کودکان به روش مونته سوری چه مزایایی برای آن ها به دنبال خواهد داشت؟
آموزش های مهارت محور
همان طور که در بالا نیز اشاره شد، در روش مونته سوری علاوه بر مفاهیم بر مهارت های زندگی کودکان نیز کار می شود. از این رو شما فرزندانی قوی تر، خلاق تر، شجاع تر و با اعتماد به نفس تر خواهید داشت.
تاکید ویژه بر آموزش ریاضی
محققان بر این باورند که اگر یک کودک در سال های اولیه زندگی خود با وسایل ریاضی ارتباط داشته باشد، در سال های بعد مهارت ها و واقعیات حساب را به خوبی می تواند در ذهن همانند سازی کرده و بیاموزد. در غیر این صورت کودکان در سال های مدرسه نیاز به تمرین، ممارست و ساعت های تمرین بیشتری برای آموزش ریاضی خواهند داشت. نکته قابل ذکر آن است که بسیاری از محققان ریاضی را پایه علوم دیگر می دانند و اگر فرزند شما بتواند در این زمینه موفق عمل کند، می تواند در جنبه های دیگر اموزشی نیز به خوبی مفاهیم را آموخته و آن ها را تجزیه و تحلیل کند.
مطلب پیشنهادی: چگونه فرزند را به ریاضی علاقه‌مند کنیم؟
معلمان در روش مونته سوری، مفاهیم انتزاعی ریاضی را با روش هایی جذاب و ملموس به کودکان آموخته و برای آموزش مفاهیم غیر انتزاعی از روش هایی همراه با دیدن، لمس کردن و حس کردن استفاده می کنند.
رشد مهارت های اجتماعی و گروهی کودک
همان طور که در بالا نیز اشاره شد، در روش آموزش مونته سوری کودکان به صورت گروهی فعالیت ها را انجام می دهند. کودکان شما یاد می گیرند چگونه برای رسیدن به یک هدف مشترک با یکدیگر تعامل کنند، با کودکان بزرگ تر یا کوچک تر از خود چگونه رفتار کنند و یا در صورتی که به نتیجه دلخواه خود نرسیدند چگونه با همفکری و همکاری هم روش های دیگر را امتحان کنند.
افزایش قدرت بیان
در روش اموزش مونته سوری کودکان به درک بهتری از آن چه که می خواهند بگویند به دست خواهند آورد. یاد می گیرند چگونه خواسته های خود را بیان کنند، هجاها و نشانه گذاری ها را بیاموزند یا مهارت های خوش نویسی را تمرین کنند.
یادگیری مسائل فرهنگی
در روش آموزش مونته سوری کودکان با فرهنگ کشورهای دیگر آشنا می شوند، حقوق انسان ها و حیوانات را خواهند شناخت و می آموزند چگونه باید با محیط زیست رفتار کنند. با هنر و موسیقی آشنا خواهند شد و احتمالا می توانند به یک کتاب خوان حرفه ای تبدیل شوند.
معایب روش مونته سوری
در کنار مزایای این روش می توان گفت روش مونته سوری در مقایسه با روش های دیگر آموزش هزینه بیشتری داشته و هر خانواده ای نمی تواند از پس هزینه های آن براید.
از طرف دیگر از آن جا که روش آموزش کاملا دانش آموز محور است، ممکن است این روش برای برخی از کودکان چندان مناسب نبوده و آن ها را در مقایسه با کودکان دیگر به حاشیه ببرد.
مطلب پیشنهادی: بهترین ابزارهای کمک آموزشی
ابزارهای آموزش مونته سوری چیست؟
آموزش مونته سوری بیش از هر چیز بر حواس 5 گانه کودکان تاکید دارد و به ان ها این امکان را می دهد که با تجربه کردن و لمس کردن چیزهای مختلف آن ها را بیاموزند. بسیاری از محققان بر این باورند که حواس 5 گانه در سنین 2 تا 6 سالگی بیش از هر زمان دیگر قابل توسعه است. از این رو بهره گیری از حواس پنج گانه نیازمند ابزارهای مخصوص برای آموزش و یادگیری است. ابزارهای مختلف آموزش مونته سوری بر پایه بازی بوده تا کودکان بتوانند همراه با بازی کردن مفاهیم را نیز بیاموزند.
- برای تقویت حس بینایی و تشخیص مفاهیمی مانند اندازه، حجم یا شکل از ابزارهایی مانند مکعب ها، گوی ها، پایه های بلند، پله و غیره استفاده می شود.
- برای تمرینات لامسه کودکان اجسامی با سطح های صاف تا زبر را لمس کرده و یا دستان خود را در آب های گرم و سرد قرار می دهند.
- از بازی هایی که در آن رنگ های مختلف به کار برده شده استفاده می شود تا کودکان بتوانند رنگ ها را از یکدیگر تفکیک کرده و بشناسند.
- برای یادگیری مفاهیمی مانند وزن از اجسامی استفاده می شود که اندازه های یکسان یا متفاوت دارند و کودکان با دست گرفتن آن ها متوجه سنگین تر بودن یا سبک بودن هر جسم نسبت به جسم دیگر خواهند شد.
- از دیگر ابزارهای آموزش مونته سوری می توان به نردبان های طنابی، سکوی های پرش با ارتفاع های متفاوت، میله های چوبی، تاب، پازل، جورچین و غیره اشاره کرد.
اصول آموزش مونته سوری چیست؟
به طور کلی محققان آموزش مونته سوری را بر 5 اصل استوار می دانند:
- احترام یکی از اصول آموزش مونته سوری است. کودکان باید بیاموزند که سزاوار احترام هستند و باید به خودشان و دیگران احترام بگذارند.
- در این روش آموزشی ما کودکان را یک شخصیت مستقل خواهیم دید که حق نداریم علایق و خواسته های خود را به او تحمیل کنیم.
- در این روش آموزشی، روند رشد کودک را خواهیم شناخت و آموزش ها و مهارت ها را مطابق به آن پیش خواهیم برد.
- فرآیند یادگیری بر پایه بازی استوار است تا کودک از انجام آن لذت ببرد.
- برای آموزش با این روش محیط، ابزار و شرایط باید به طور کامل فراهم شود.
روش آموزش مونته سوری مناسب چه گروه سنی است؟
ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که برای کودکان در چه سنی می توان از این شیوه آموزشی استفاده کرد؟ در پاسخ به این سوال باید گفت متدهای اموزشی این روش برای کودکان از بدو تولد تا 15 سالگی وجود دارد و شما می توانید مهارت ها و قابلیت های فرزند خود را با این روش ارتقا دهید، اما در حالت کلی می توان گفت بهترین سن برای استفاده از روش مونته سوری سن 3 تا 7 سالگی کودکان است.
نظرات کاربران
ورود به سایت