همه ما منحصر به فرد هستیم یعنی هر کدام از ما روش زندگی، عادات غذایی، عادات رفتاری، سبک برخوردی با دیگران، سبک لباس پوشیدن ، سبک فیلم دیدن و بسیاری موارد دیگر داریم که همگی آنها منحصر به خود ماست و از روی میل و علاقه شخصی به سمت آنها می‌رویم، یکی از این موردهای شخصی سبک یادگیری ماست که نشان می‌دهد ما چگونه یاد می‌گیریم ما با یافتن سبک یادگیری خود وفرزاندمان و آشنایی با چگونگی برخورد با آن می توانیم از یادگیری حداکثر بهره را ببریم و بیشترین راندمان درسی را داشته باشیم. از نظر دکتر سیف سبک های یادگیری همان ترجیحات افراد است، اینکه ترجیح می‌دهند چطور و از چه مسیری یاد بگیرند. پس در این مقاله با ما همراه باشید تا با سبک های مختلف یادگیری و چگونگی شناسایی آنها آشنا شویم.( این مقاله می‌تواند در بهبود تدریس معلمان نیز مفید باشد.)
سبک های یادگیری با توجه به حواس پنجگانه
همه ی ما دارای 5 حس هستیم که با کمک گرفتن از آنها یاد می گیریم و محیط اطراف خود را درک و تجزیه و تحلیل می‌کنیم اما هر کدام از ما با توجه به عوامل مختلفی از جمله سن ، جنسیت، قومیت ، منطقه زندگی و بسیاری از عوامل دیگر یکی از این حسها را بر حس‌های دیگر خود ارجح می‌شماریم و به کمک آن حس، یادگیری بهتری داریم.
از 5 حس ما، حس بویایی و چشایی به دلیل کاربرد کمتر کنار می‌روند. زیرا این حواس ممکن است گاهی برای سلامت بچه ها نیز مضر باشند. به طور مثال هر چیزی قابلیت چشیدن ندارد و هر چیزی هم با بوییدن قابل شناسایی و درک نیست. البته از این دو حس می‌توان اگر ضرر نداشته باشد، جهت بهبود یادگیری کمک گرفت اما عمدتا سه حس بینایی (دانش آموزان تصویری ) ، شنوایی ( دانش آموزان کلامی) ، لامسه (دانش آموزان دست ورز) در آموزش بیشتر به کار گرفته می شود.
گاهی پیش می آید که هر چه موضوعی را به فرزند دلبندتان توضیح می دهید متوجه نمی شود و شما احساس می کنید بچه دچار اختلالات یادگیری یا کندذهنی می باشد، اما گاهی می توان با توجه اندکی به این سبک های یادگیری و شیوهایی که برای یادگیری فرزندتان بهتر است، مشکل دانش آموز خود را حل کنید و یادگیری را برای او لذت بخش تر کنید.
انواع سبک های یادگیری کدامند؟
سبک دیداری
65 درصد جمعیت از این سبک بهتر یاد می‌گیرند. این گروه از طریق دیدن تصاویر بیشتر یاد می‌گیرند. پس این گروه با نقشه ها ، نمودارها و تصاویر ارتباط بیشتری برقرار می‌کنند و به راحتی می‌توانند تصاویر را در ذهن خود تجسم کنند. اما در یادآوری مطالب گفتاری چندان موفق نیستند و برای اینکه این مشکل رفع شود بهتر است بنویسند تا راحتتر به یاد بیاورند. برای آموزش این دانش آموزان بهتر است از کتابهای مصور، نقاشی های پر از رنگ و لعاب و حتی تصاویر اسم گذاری شده استفاده کرد و کمتر از توضیحات صرفاً کلامی استفاده شود. برای شناسایی دانش آموزان تصویری یک راه حل ساده آن است که دقت کنیم وقتی از آنها سوالی می‌کنیم اغلب چشمهایشان را می‌بندند زیرا در حال تجسم تصاویر در ذهنشان هستند.
سبک شنیداری
30 درصد دانش آموزان از این سبک بهره می‌برند . این دانش آموزان بیشتر به کمک حس شنیداری خود یاد می‌گیرند و به موسیقی و گوش دادن به صحبت‌ها علاقمند هستند. این دانش آموزان چون از حس شنیداری خود بیشتر استفاده می‌کنند در محیط‌های شلوغ و پر سر و صدا که تمرکز آنها را از بین می‌برد یادگیری بسیار کمی دارند. همینطور تکالیفی که در آنها نوشتن زیاد و رونویسی یا حتی خلاصه نویسی دارد برای این دانش آموزان کاربردی نیست. بهتر است در تدریس به این بچه ها و یا توضیح هر مطلبی به آنها از بالا و پایین کردن تن صدا و کند و تند کردن ریتم استفاده کنیم تا آنها را خسته نکنیم و بتوانیم تا پایان آنها را مشتاق درس نگه داریم . برای تشخیص این دانش آموزان چند راه ساده داریم : 1- این دانش آموزان دوست دارند موقع درس خواندن با صدای بلند تکرار کنند ، 2-در سر و صدای زیاد تمرکز خود را به کلی از دست می دهند و 3-از نوشتن بیزارند.
مطلب آموزشی: آموزش مونته سوری
سبک دست ورز
این دانش آموزان از طریق دست ورزی و حس لامسه بهتر فرا می‌گیرند . این افراد 5 درصد جامعه را در بر‌می‌گیرند. از نشستن بیش از اندازه و پشت هم و سکونت بیزارند و در یادگیری به کارهای عملی و درست کردن کاردستی و یا استفاده از ماکت علاقه نشان می دهند. برای تشخیص این گروه می توان به نحوه گفتارشان توجه کرد . این افراد در صحبت از حرکات دست و بدن خیلی استفاده می‌کنند و بسیار به درست کردن کاردستی و پروژه های عملی علاقمند هستند.
در مجموع 95 درصد بچه ها از این سه سبک پیروی می‌کنند و مابقی به دو سبک دیگر علاقمند هستند. اما چون با استفاده از بویایی و چشایی نمی‌توان بسیاری از موضوعات را آموزش داد و درصد این افراد بسیار اندک است، ما اغلب این سه سبک یادگیری را مدنظر قرار می‌دهم . البته ذکر این نکته ضروری است که گاهی ممکن است دانش آموزانی باشند که از هر سه سبک به خوبی یاد بگیرند یا اینکه از هیچ کدام از این روش‌‌ها به خوبی یاد نگیرند و دچار اختلالات یادگیری یا مشکلات دیگری باشند. اما به طور معمول برای یادگیری بهتر می‌توان از این سبک ها بهره جست.
چگونه با یک تکلیف آسان سبک یادگیری فرزندمان را بیابیم؟
در مجموع می توانیم برای تشخیص سبک یادگیری فرزندمان یک کار را به سه شیوه به او ارائه دهیم و از او بخواهیم از هرکدام که راحتتر است آن کار را انجام دهد مثلاً بگوییم 3+2 را به کمک نقاشی نشان دهد (سبک تصویری) یا از داخل میوه ها 3 سیب و 2 نارنگی جدا کند (سبک دست ورز) یا اینکه برای ما این موضوع را با زبان خودش توضیح دهد (سبک شنیداری). البته حواسمان باشد که تکالیفی را ارائه می‌دهیم آسان و به سهولت در دسترس باشند چون اگر در دسترس نباشند بچه مجبور می شود علی رغم میل خود عمل کرده و مسیر آسان‌تر را پیش بگیرد.
دسته بندی سبک های یادگیری شناختی
در دسته بندی دیگری از سبکهای یادگیری می‌توان یادگیرندگان را به دو دسته تکانشی و تاملی نیز تقسیم کرد . این دسته بندی بر اساس سرعت ادراک یادگیرندگان و پاسخ دهی آنها می باشد.
واز سوی دیگر و دسته بندی دیگر می‌توان با توجه به جزئی‌نگر یا کلی نگر بودن افراد نیز آنها را در دو گروه ناوابسته به زمینه و وابسته به زمینه تقسیم کرد.
سبک تکانشی
یادگیرندگان این سبک به سوال‌هایی که از آنها پرسیده می‌شود به سرعت پاسخ می‌دهند برای آنها صحیح یا غلط بودن پاسخ مهم نیست، بلکه فقط سرعت پاسخ دادن مهم است اینها دقیقا همان دانش آموزانی هستند که با اولین پرسش به سرعت از جای خود برمی‌خیزند و هر آنچه به ذهنشان می‌رسد مطرح می‌کنند.
سبک تاملی
این افراد برای دادن پاسخ مکث و تامل می‌کنند و سعی می‌کنند قبل از دادن پاسخ کمی فکر کنند، برای آنها دادن پاسخ صحیح مهم است نه سرعت آن .
نکته اساسی: اما در شناسایی یادگیرندگان با توجه به این دو سبک یادگیری باید مراقب باشیم که گاهی سرعت پاسخ‌دهی مربوط به سبک یادگیری نیست و مربوط به میزان اطلاعات دانش آموز ، آمادگی فرد و یا حتی اعتماد به نفس پاسخگویی می‌تواند باشد پس در شناسایی سبک یادگیری فرزندتان عجله نکنید و بیشتر بررسی کنید.
یکی دیگر از تقسیم بندی های سبکهای یادگیری مربوط به سبکهای شناختی وابسته به زمینه و ناوابسته به زمینه می باشد.
مطلب پیشنهادی: بهترین ابزارهای کمک آموزشی
وابسته به زمینه
این افراد در یادگیری بیشتر تحت تاثیر محیط اطراف خود قرار دارند یعنی در یادگیری به زمینه یا محیط هم توجه می‌کنند و اگر محیط یادگیری دارای ابزار اضافی یا نامرتبط باشد حواس این دانش آموزان را پرت می‌کند و به آسانی از موضوع درس منحرف می‌شوند. این دانش آموزان کل نگر هستند و توجه روی جزئیات کمتر دارند . اگر فرزندتان از این سبک می باشد بهتر است در حل تمرینها یا زدن مثال مراقب و محتاط باشید چون ممکن است به آسانی حواس فراگیر پرت شود و از موضوع درسی خارج شود. این دانش آموزان بیشتر علاقمند به تعامل و یادگیری گروهی هستند و در دروسی مثل تاریخ که کل نگر و نگاه اجمالی دارد موفق تر هستند.
ناوابسته به زمینه (مستقل از زمینه)
این دانش آموزان جزئی نگر هستند یعنی روی موضوع خاص بیشتر تمرکز می‌کنند تا کلیات و محیط و مسائل اطراف این افراد در یادگیری ابتدا هر قسمت را یاد می‌گیرند، سپس با قرار دادن این بخش ها در کنار هم کل را می‌آموزند . این افراد علاقمند به کارهای فردی هستند و بیشتر دوست دارند علومی که جزئی نگر هستند مثل ریاضی ، شیمی و ... را بیاموزند.
جمع بندی
به طور کلی نمی‌توان بچه ها را در یکی از این طبقه های به طور خاص دسته بندی کرد یا بعد از شناختن بچه ها فقط از یکی از سبکها بهره برد بلکه باید بدانیم خیلی اوقات مخلوطی از این سبکها در یادگیری فرزندمان مفید است و بچه ممکن است در چند مورد از اینها قوی باشد اما آشنایی با این سبکها و پیدا کردن سبکهای یادگیری فرزندتان باعت می‌شود تا خیلی اوقات زمان خود را صرف توضیحات اضافه نکنید و با دانستن چگونه درس دادنی که باعث بهبود یادگیری می‌شود، او را سریعتر به مقصد برسانید.
یکی از چیزهایی که به شما در این مسیر کمک می‌کند، انجام تستهای سبکهای یادگیری و تست مراحل یادگیری است. که یکی از آنها در همین سایت قرار داده شده است. می توانید با مراجعه به بخش آزمونها، آزمون مراحل یادگیری کلب را انجام دهید و مرحله‌ای که فرزندتان در آن قرار دارد را شناسایی کنید، سپس به سراغ سبک های یادگیری او بروید.
نظرات کاربران
ورود به سایت