کودکان از 2 سالگی به بعد می توانند مداد به دست گرفته و شکل هایی را روی کاغذ بکشند. نقاشی کشیدن برای کودکان یک فعالیت طبیعی است که برای آن ها لذت زیادی دارد. کودکان معمولا احساسات مختلف مانند ترس، شادی، ناراحتی و یا حتی کابوس هایشان را از طریق نقاشی کشیدن ابراز می کنند. نقاشی راهی برای ارتباط با آن ها و ورود به دنیای کودکان است. شما می توانید به راحتی با دانستن نکاتی روان شناسی نقاشی های کودکتان را تحلیل کرده و اطلاعات جالبی را از آن ها به دست آورید. در این مقاله اطلاعات جامع و البته جالبی راجع به نقاشی متناسب با سن کودک و تحلیل آن در اختیار شما قرار خواهیم داد.
با کودکانتان راجع به نقاشی هایش صحبت کنید
به این نکته توجه داشته باشید که گاهی یک نقاشی تنها کشیدن چند خط ساده روی کاغذ است و شما نمی توانید از تمام نقاشی های کودکتان اطلاعات خاصی به دست آورید. برای این منظور بهتر است بعد از کشیدن نقاشی از کودکتان راجع به آن سوال بپرسید. راجع به شخصیت آدم ها و کارهایی که انجام می دهند، حیوانات یا اشیا دیگری را که کشیده است با او حرف بزنید. با این روش هم به کودکتان نشان می دهید که به کار او اهمیت می دهید و هم می توانید از پاسخ های او اطلاعات زیادی به دست آورید.
مراحل مختلف نقاشی کودکان
از زمانی که کودک شما می تواند مداد در دست گرفته و آن را روی کاغذ بکشد، سه مرحله خط زدن، پیش شماتیک و شماتیک با افزایش سن را پیش روی خود دارد. در ادامه با این سه مرحله بیشتر آشنا خواهیم شد.
2 تا 4 سالگی مرحله خط کشیدن
در این مرحله شما معمولا نمی توانید اشکال خاصی را در نقاشی کودکان پیدا کنید. در این سنین کودکان تازه دست گرفتن مداد را یاد گرفته و از کشیدن ان روی کاغذ لذت می برند.
4 تا 7 سالگی پیش شماتیک
مرحله دوم از نقاشی کشیدن کودکان، مرحله پیش شماتیک در سنین 4 تا 7 سالگی است. در این سنین کودکان معمولا سعی می کنند چیزهایی را که به چشم می بینند، مانند خانه، درخت، ماشین و غیره را روی کاغذ بیاورند. اگر کودک شما خلاق باشد، می توانید جزئیات اضافی مانند گل جلوی خانه یا طرح های لباس و غیره که در دنیای واقعی وجود ندارد اما کودکتان به نقاشی اضافه می کند را هم ببینید.
7 سالگی به بالا مرحله شماتیک
در این مرحله کودکان شما می توانند نقاشی ها را با جزئیات بیشتر و کامل تر بکشند. برای مثال اگر فرزند شما از یک دریا نقاشی می کشد، ماهی های مختلف کوچک و بزرگی که دیده است، افرادی که مشغول آب بازی هستند و یا شن بازی می کنند و چیزهای دیگر را می تواند بکشد. جزئیات چهره انسانی مانند رنگ مو، چین های صورت، کک و غیره نیز در این دوره معمولا در نقاشی ها دیده می شود.
تفاوت نقاشی دختران و پسران
جالب است بدانید معمولا از روی نقاشی می توان جنسیت کودکان را تشخیص داد. دختران معمولا از اشکال گرد، قلب ها و گل ها در نقاشی خود استفاده می کنند، در حالی که پسران به کشیدن اشکال زاویه دار، خطوط صاف، جعبه، تصاویری همراه با ماشین و غیره علاقه مندند.
همچنین طبق بسیاری از تحقیقات روان شناسی دختران معمولا در نقاشی های خود از رنگ های بیشتری استفاده کرده و رنگ های گرم را به رنگ های سرد ترجیح می دهند. در حالی که بیشتر رنگ های به کار رفته در نقاشی های پسران سرد است.
تحلیل رنگ های به کار رفته در نقاشی های کودکان
- هر چه کودک شما از رنگ های بیشتری در نقاشی خود استفاده کند، روحیات او شادتر است. به طور کلی رنگ های شاد بدون شک نشان دهنده روحیه شاد و رنگ های تیره نشان دهنده ناراحتی است. با این وجود به شکل جزئی تری می توانید با توجه به رنگ های غالبی که فرزندانتان برای رنگ آمیزی استفاده می کنند، به بعضی از ویژگی های اخلاقی و یا احساسات آن ها پی ببرید.
- اگر فرزند شما در نقاشی های خود از رنگ های مشکی و بنفش بیشتر استفاده می کند، احتمالا روحیه سلطه جویی بالایی دارد.
رنگ آبی نشان دهنده آن است که کودک شما ذاتا فردی مهربان و دلسوز است که از معاشرت با دیگران لذت می برد. - قرمز نشان دهنده هیجان در کودکان است. معمولا اگر کودک شما از رنگ قرمز بیشتر از رنگ های دیگر استفاده می کند، روحیه او بی قرار و هیجان زده است.
- صورتی رنگ عشق و قدردانی است و اگر فرزند شما از این رنگ زیاد استفاده می کند، احتمالا با کودکی مهربان و قدردان مواجه هستید.
- رنگ زرد نشان دهنده هوش ذاتی و روحیه شاد است.
- رنگ سبز نشان دهنده شخصیتی متفاوت و هنر دوست است.
ابعاد نقاشی با توجه به سایز کاغذ
از دیگر نکاتی که می تواند به تحلیل شما زا نقاشی کودکتان کمک کند، ابعاد نقاشی متناسب با سایز کاغذ است. اگر ابعاد نقاشی در مقایسه با سایز کاغذ مناسب باشد، نشان دهنده ان است که فرزند شما احساس امنیت و تعادل دارد. برعکس این موضوع زمانی است که فرزند شما اشکال یا اعدادی کوچک را در قسمت های پایین کاغذ و یا گوشه آن می کشد. چنین نقاشی هایی می تواند نشان دهنده احساس ناامنی و عدم اعتماد به نفس در کودکان باشد.
تحلیل روان شناسی نقاشی های کودکان
در این بخش شما را با نکاتی مهم اشنا می کنیم که می توانید به کمک آن ها بسیاری از نقاشی های فرزند خود را تحلیل کرده و به بعضی از احساسات و یا ویژگی های آن ها پی ببرید.
- اگر کودک شما در کشیدن نقاشی به جزئیات توجه ویژه دارد، احتمالا در آینده فردی کمال گرا و پر تلاش خواهد بود.
- اگر خطوط نقاشی ضخیم کشیده می شوند و کودک شما بارها مثلا روی خطوط دیوارهای خانه مداد می کشد تا به ضخامت مورد نظرش برسد، می تواند نشان دهنده احساساتی گذار مانند خشم و عصبانیت، استرس و یا ویژگی هایی مانند پشتکار بالا باشد.
- اگر خطوط صافی که فرزند شما می کشد، شکسته و بریده باشد، احتمالا او در خود احساس هایی مانند ناامنی و تردید را تجربه می کند. بر عکس خطوط صاف و یکپارچه نشان دهنده اعتماد به نفس و جسارت است.
- اگر کودک شما در برای انسان ها دست یا بازو نمی کشد، نشانه ای از ترس در او است. برعکس این حالت نیز زمانی است که فرزند شما انسان ها را با دست هایی بسیار بزرگ تر از بخش های دیگر می کشد. این حالت نیز می تواند نشان دهنده عصبانیت و یا روحیات پرخاشگرانه در او باشد.
- اگر آدم های نقاشی پاهایی ریز و لاغر دارند، کودک شما احتمالا در خود احساس ناامنی را تجربه می کند.
- نقاشی هایی که در آن چهره انسان ها بدون چشم هستند، از پرندگان، ابر یا باران استفاده می شود، مربوط به کودکان مضطرب است.
- صورت های ریز، بدون بینی و دهان و قدهای کوتاه مربوط به کودکان خجالتی است.
- چشم های ضرب دری، دست ها و پاها و دندان های بزرگ مربوط به کودکان عصبانی است.
- سرهای ریز، آدم هایی بدون دست و پا و هیولاهای عجیب مربوط به کودکان ناامن است.
- کشیدن یک خورشید کامل، خندان و بزرگ وسط آسمان نشان دهنده یک کودک شاد و سالم است.
- اگر کودک شما در نقاشی هایش همیشه تنها است، احتمالا عمیقا احساس تنهایی می کند.
- کشیدن حفره در زمین نشان دهنده آن است که کودکان از مرگ یا دوری یک عزیز و یا حتی حیوان خانگی خود ناراحت بوده و رنج می برند.
نکات دیگری که می تواند به شما در تحلیل نقاشی کودک کمک کند
در بخش های بالا با موارد تخصصی تری برای تحلیل نقاشی کودکان آشنا شدیم، در این بخش موارد دیگری را خواهیم گفت که جامع تر بوده و به شما به تحلیل دقیق تر و بهتر کم می کند.
نقاشی های نیمه کاره
اگر کودک شما به طور مداوم نقاشی های خود را نیمه کاره رها می کند، مثلا یک یک بار برای آدم های خود دست و پا نمی کشد و بار دیگر اجزای صورت او را قرار نمی دهد، اگر خانه ها و یا هر چیز دیگر را ناقص می کشد، احتمالا فرزند شما از احساس ناامنی و نگرانی رنج می برد. همچنین اگر کودک شما برای کشیدن یک نقاشی به طور مداوم آن را پاک می کند و دوباره می کشد، احتمالا اضطراب او بالا است.
موقعیت نقاشی روی صفحه
شاید برایتان جالب باشد که بدانید شما با توجه به موقعیت نقاشی روی کاغذ نیز می توانید راجع به کودکتان اطلاعاتی به دست آورید. اگر کودک شما بیشتر اشکال نقاشی را سمت چپ کاغذ می کشد، احتمالا او فردی خجالتی و درون گرا خواهد بود. این موقعیت نقاشی همچنین می تواند نشان دهنده آن باشد که کودک حضور پدر یا مادر دلسوز و مهربانی را کمرنگ حس کرده و این مساله به او حس ناامنی می دهد. اما اگر موقعیت قرارگیری نقاشی روی کاغذ به سمت راست تمایل دارد، کودک شما فردی اجتماعی و برون گرا خواهد بود.
موقعیت قرار گرفتن و اندازه آدم ها
بسیاری از کودکان در نقاشی های خود اعضای خانواده شان را می کشند. شاید تشخیص این که نقاشی کدام آدمک مربوط به چه کسی است برای شما سخت باشد! بنابراین از کودکتان راجع به شخصیت های نقاشی سوال بپرسید. معمولا کودکان افرادی را که بیشتر دوست دارند و به آن ها وابستگی دارند را در نقاشی نزدیک به خود می کشند. همچنین افرادی که از نظر آن ها مهم تر و قدرتمندتر هستند را بزرگ تر از بقیه می کشند.
جزئیات خانه ها
خانه ها یکی از متداول ترین چیزهایی است که همه کودکان در نقاشی های خود می کشند. زمانی که کودک شما یک خانه می کشد، سعی کنید با دقت بیشتری به جزئیات آن مانند تعداد پنجره ها، اندازه درها، باز یا بسته بودن آن ها و غیره توجه کنید. اگر خانه ای که کودک شما کشیده است پنجره های زیادی دارد، دوست دارد دیگران را از اتفاق هایی که در منزل می افتد با خبر کند. اگر درب ورودی خانه همراه با یک مسیر پیاده روی است، کودک شما فردی اجتماعی است که برقراری ارتباط با دیگران را دوست دارد.
آدم های عصبانی
اگر آدمک هایی که کودک شما در نقاشی هایش می کشد، همیشه عصبانی هستند، عوامل مختلفی می تواند کودک را آزار دهد. ممکن است کودک توسط فردی مورد آزار و اذیت قرار گرفته باشد، ممکن است اعضای خانواده او افراد عصبانی باشند و او از درگیری های خانوادگی تحت فشار باشد. همچنین ممکن است کودک تحت تاثیر بازی های کامپیوتری و یا فیلم هایی با صحنه های نا مناسب قرار گرفته باشد. تاثیر فیلم های اکشن، جنگی و ترسناک را روی کودکان جدی بگیرید، حتی اگر تصور شما این است که او متوجه فیلم نخواهد بود.
چه زمانی نقاشی کودک باید شما را نگران کند؟!
همان طور که در بخش مقدمه نیز به آن اشاره کردیم گاهی یک نقاشی تنها کشیدن چند شکل ساده روی کاغذ است و شما نیازی به تحلیل های روان شناسی و پیچیده ای از آن ندارید. همچنین ممکن است کودک شما تنها به دلیل احساسات گذرایی مانند خشم یا ناراحتی اقدام به کشیدن نقاشی هایی خاص و مقطعی کند. اما اگر بعد از مدتی متوجه شدید نقاشی های کودک شما تغییراتی داشته و این تغییرات به طور مدام در نقاشی ها تکرار می شود، باید نگران فرزندتان شوید. مهم ترین چیزهایی که در نقاشی کودک می تواند نشان دهنده احساس هایی نگران کننده باشد، دیدن موارد زیر به طور مداوم در نقاشی کودک است.
- کودک از چیزهایی مانند اسلحه، خون، جنگ، افراد عصبانی و غیره استفاده می کند.
- بارها و بارها تصاویر خشن می کشد.
- یک فرد را بسیار بزرگ تر از خودش می کشد.
- اجزای بدن را جدا از هم می کشد.
- بیش از حد از رنگ های تیره استفاده می کند.
چگونه کودکانمان را به کشیدن نقاشی علاقه مند کنیم؟
در انتهای مقاله می خواهیم چند راهکار ساده با شما به اشتراک بگذاریم تا با به کار گیری آن ها بتوانید کودکان را به کشیدن نقاشی تشویق کنید.
به او حق انتخاب دهید
کودک خود را مجبور به کشیدن هیچ چیز نکنید! اجازه دهید فرزند شما آزادانه هر چیزی که در ذهن دارد را روی کاغذ بیاورد.
او را تشویق کنید
نقاشی کودک شما هر چیزی که باشد، سزاوار تشویق است. به او بگوئید چیزهایی که کشیده است بسیار طبیعی و زیبا است و شما آن را دوست دارید.
در معرض مقایسه قرار ندهید
شاید برایتان عجیب باشد اما شرکت کردن در مسابقات هنری می تواند تاثیر منفی بر علاقه کودکان نسبت به نقاشی داشته باشد. اگر نقاشی فرزند شما نتواند مقام مناسبی کسب کند، احتمالا حس سرخوردگی و ناکافی بودن را در او ایجاد خواهد کرد. اگر کودک شما واقعا استعداد نقاشی دارد، شرکت در مسابقات را به چند سال بعد موکول کنید.
از وسایل جذاب استفاده کنید
از دیگر راهکارهایی که می تواند کودک شما را به کشیدن نقاشی علاقه مند کند استفاده از وسایل جذاب و رنگی مختلف است. شما می توانید از تخته شاسی، میزهای وایتبرد، آب رنگ، پاستل و هر چیز دیگری که می تواند برای کودکتان جذاب باشد استفاده کنید.
نقاشی را به بازی و یا داستان تبدیل کنید
از دیگر کارهای بسیار جذابی که می تواند نقاشی کشیدن را به یک فعالیت هیجان انگیز برای کودکان تبدیل کند آن است که همراه با کشیدن نقاشی با او بازی کنید. می توانید بعد از کشیدن نقاشی های کودکان برای آن ها داستان تعریف کنید. همچنین می توانید نقاشی های کودکتان را روی دیوار زده و به او بگوئید می تواند چند روز بعد یک جشنواره برای اعضای خانواده برپا کند.
با او صحبت کنید
همان طور که در بالا نیز اشاره شد، راجع به نقاشی های کودکتان با او صحبت کنید. به او نشان دهید که برای کارهای او ارزش قائل هستید و توانمندی های او را می بینید.
نظرات کاربران