ترس یکی از واکنش های طبیعی بدن است که در شرایط خاصی در بدن ایجاد می شود. برای مثال زمانی که شما از یک پرتگاه حرکت می کنید، ترس یک واکنش طبیعی در بدن است. ترس در کودکان یکی از احساس های رایج است که معمولا علت واقعی نداشته و کودک به دلایل دیگر آن را تجربه می کند. ترس از تنهایی، ترس از تاریکی، ترس از حیوانات و غیره از ترس های رایج در کودکان است که باید بتوان آن را کنترل کرد. در این مقاله به شما راهکارهای مقابله با ترس کودکان را به اشتراک می گذاریم.
ترس های شایع در کودکان
در ابتدای مقاله روش های مقابله با ترس کودکان باید بدانیم ترس های رایج در کودکان چیست؟
ترس از قیافه های ناآشنا
کودکان در 6 تا 8 ماهگی قادر به شناسایی چهره ها هستند و می توانند اعضای خانواده و یا کسانی که به طور مداوم می بینند را تشخیص دهند. در این سن ممکن است کودکان شما از دیدن افراد با قیافه های جدید و نا آشنا دچار ترس و نگرانی شده و دوست نداشته باشند بغل آن ها بروند. اگر کودک شما در این سن دارای چنین ترسی، نگران نباشید. زیرا این ترس کاملا طبیعی است. در این شرایط کودک خود را مجبور نکنید که بغل افراد ناآشنا برود.
ترس از جدایی
برای کودکان زیر 2 سال، وابستگی شدید به پدر و مادر طبیعی است، بنابراین سعی نکنید در این سن کودکان خود را مستقل تر از چیزی که نیاز هست، بار بیاورید! در این سن کودکان اضطراب و ترس از جدایی دارند.
ترس از حضور در اجتماع
از سن 2 تا 3 سالگی به بعد کودکان می توانند روابط اجتماعی را تجربه کرده و در مهمانی هایی که می گیرید، با دیگران ارتباط برقرار کنند. اگر متوجه شدید که کودک شما از قرار گرفتن در جمع دچار اضطراب و نگرانی می شود، او ترس از حضور در اجتماع دارد. اگر این ترس از حد متعادل بیشتر شود، ترس در کودک غیر طبیعی است و باید به دنبال مقابله با آن باشید.
ترس از تاریکی
ترس از تاریکی یکی دیگر از ترس های رایج در کودکان است که باید بتوانید به شکلی اصولی و درست با آن مقابله کنید. در تاریکی قوه تخیل کودکان به کار افتاده و ممکن است تصور کنند که یک هیولا یا شخص دیگری در زیر تخت یا اتاق آن ها پنهان شده است.
ویژگی های ترس کودکان
ترس در کودکان دارای ویژگی های مشترکی است که باید با آن ها آشنا شوید
- ترس در کودکان معمولا پایدار نیست و در صوتی که بتوانید به خوبی با آن مقابله کنید، بعد از مدت کوتاهی از بین خواهد رفت
- ترس در کودکان اغلب اوقات مبتنی بر واقعیت نیست. کودکان از چیزهایی می ترسند که جلوه واقعی ندارد
- ترس در کودکان می تواند جنبه فطری داشته باشد، برای مثال اگر مادر در دوران بارداری خود ترس های زیادی را تجربه کرده باشد، این ترس می تواند به کودک نیز منتقل شود
- ترس در کودکان می تواند جنبه اکتسابی نیز داشته باشد و در ماه های اول تولد تا چند سالگی در او شکل بگیرد
ریشه های ترس کودکان چیست؟
در این بخش از مقاله راهکارهای مقابله با ترس کودکان، باید بدانیم که ریشه این ترس در کودکان چیست؟ همان طور که در بالا نیز اشاره شد، ترس در کودکان می تواند اکتسابی باشد و در اثر تربیت اشتباه در آن ها شکل بگیرد. از جمله علت هایی که باعث ایجاد ترس در کودکان خواهد شد موارد زیر است:
والدین ترسو
شما الگوی فرزندان خود هستید. در صورتی که شما از چیزی بترسید، در اغلب اوقات کودک شما نیز آن را ترسناک و خطرناک دانسته و از آن می ترسد.
توقعات بیجا از کودکان
در صورتی که از کودکان خود توقعات بیجا و افراطی داشته باشید، کودک شما دچار اضطراب و ترس شده و احساس کافی نبودن به او دست خواهد داد.
تجربه و خاطرات ناگوار
اگر کودک تجربه های تلخ و ناگواری داشته است، مثلا شاهد درگیری های پدر و مادر بوده و یا در مراسم ختم کسی حضور داشته است، این خاطرات می تواند تاثیر بسیار زیادی بر روان او گذاشته و باعث ایجاد ترس شود.
حمایت و توجه افراطی
نقطه مقابل والدین با توقعات افراطی، والدینی است که به طور افراطی از کودکان خود حمایت کرده و به او توجه می کنند. در صورتی که شما بیش از اندازه کودکان خود را حمایت کنید، کودکان به این باور می رسند که توانایی انجام هیچ کاری را تنهایی ندارند. از این رو قرار گرفتن در شرایط مختلف می تواند باعث ایجاد ترس در آن ها شود.
دیدن فیلم های ترسناک
کودکان از چند ماهگی به بعد می توانند صحنه ها و صداهای ترسناک را تشخیص دهند. بنابراین اگر زمانی که فیلم های ترسناک می بینید، مطمئن باشید کودک شما نه آن را می بیند نه می شنود.
تغییر در سبک زندگی
در صورتی که شما به تازگی محل زندگی خود را تغییر داده اید، از همسر خود جدا شده اید و یا مدرسه کودک خود را تغییر داده اید، این تغییرات در سبک زندگی می تواند مهم ترین عامل برای ایجاد ترس در کودکان شود.
تهدید کردن کودک
از دیگر روش های تربیتی اشتباه در کودکان که باعث ایجاد ترس در او می شود، تهدید کردن کودکان است. برای مثال بسیاری از مادران به فرزند خود می گویند اگر غذا نخوری، آرام ننشینی و یا فلان کار را انجام ندهی، تو را ترک می کنم و یا هیولا به خانه می آید و یا مریض می شوی و دکتر برایت آمپول می زند! به هیچ وجه برای تربیت کودک از تهدید کردن او استفاده نکنید.
علائم ترس در کودکان
در این بخش از مقاله راهکارهای مقابله با ترس در کودکان، باید بدانیم ترس در آن ها چه علائم و نشانه هایی دارد.
- خشک شدن دهان
- چنگ زدن بدن
- کمک خواستن
- جیغ کشیدن
- فرار از موقعیت های مختلف
- تنگی نفس
- لرزش اندام
- رنگ پریدگی
- احساس خستگی
- عدم کنترل ادرار
- لکنت زبان
- افزایش ضربان قلب
- ناخن جویدن
- اختلال خواب
- گوشه گیری
و....
راهکارهای مقابله با ترس کودکان
بعد از آن که به طور کامل با ریشه ها و علائم ترس در کودکان آشنا شدیم، می خواهیم بدانیم با چه راهکارهایی می توانیم با این ترس در کودکان مقابله کنیم. از جمله کاربردی ترین راهکارهای مقابله با ترس کودکان موارد زیر است:
با فرزند خود همدلی کنید
یکی از راهکارهای مهم برای مقابله با ترس کودکان، همدلی کردن با آن ها است. به هیچ وجه کودک خود را مسخره نکرده و کاری نکنید از ابراز ترس خود خجالت بکشد. به او توضیح دهید که ترس در هر انسانی طبیعی است و هر فرد ممکن است در مواقع خاصی از چیزی بترسد.
یک روش محافظتی خیالی به او بگوئید
یک روش دیگر برای مقابله با ترس های کودکان، ارائه یک روش محافظتی است. برای مثال می توانید یک سنگ زیبا به کودک خود بدهید و یک داستان از خاصیت جادویی آن تعریف کنید. به او بگوئید این سنگ در زمان های ترس به کمک او خواهد آمد.
از خاطرات خنده دار ترس خود تعریف کنید
یکی دیگر از کارهایی که می توانید برای مقابله با ترس کودک خود انجام دهید، تعریف کردن خاطرات خنده دار از ترس های خود است. این خاطره می تواند چیزی باشد که شنیده اید و لزوما برای خودتان اتفاق نیفتاده است. تغییر فضا به یک فضای خنده دار و شاد می تواند از احساس ترس و اضطراب کودک بکاهد.
قدم به قدم پیش بروید
ممکن است شما بخواهید برای مقابله با ترس کودکان خود، یکدفعه او را در مقابل ترس هایش قرار دهید. برای مثال اگر کودک شما از یک حیوان می ترسد، او را در مقابل حیوان قرار دهید! این راهکار اشتباه است. سعی کنید از راهکارهای قدم به قدم استفاده کنید. برای مثال کتاب هایی با عکس و داستان حیوانات برای او بخرید، با یکدیگر انیمیشن های حیوانی ببینید و یا به باغ وحش بروید.
به او این اطمینان را بدهید که در کنار او هستید
اگر کودک شما از چیزی می ترسد، تنها جمله ای که می تواند به او آرامش دهد، ان است که شما در کنار او هستید. اگر کودک شما اطمینان داشته باشد که شما در کنار او هستید و از او حمایت می کنید، بسیار احساس امنیت خواهد کرد.
با او راجع به ترس هایش صحبت کنید
از دیگر راهکارهای مقابله با ترس های کودکان، آن است که به آن ها یاد بدهید که راجع به ترس هایشان صحبت کنند. به او کمک کنید بتواند به شما بگوید دقیقا چه احساسی راجع به مساله ای که از آن می ترسد دارد.
هنگام خواب کودک خود را همراهی کنید
اگر کودک شما از چیزی می ترسد، این ترس هنگام خواب به خصوص زمانی که تنها می خوابد بیشتر می شود. از این رو برای مقابله با ترس کودکان، هنگام خواب او را همراهی کنید. چراغ خواب را تا اندازه ای روشن کنید که کودک بتواند فضای اتاق را به خوبی ببینید. برای او کتاب بخوانید، دست های او را بگیرید و تا قبل از خواب او را همراهی کنید.
اگر کودک شما ترس از تنهایی دارد، ابتدا کوتاه مدت او را تنها بگذارید
اگر کودک شما ترس از جدایی دارد، ابتدا کوتاه مدت او را تنها گذاشته و به او اطمینان دهید که در زمان کوتاهی باز خواهید گشت. این زمان را به تدریج افزایش دهید تا کودک شما به آن عادت کند.
والدین قوی باشید
همان طور که در بالا نیز اشاره شد، والدین الگوی فرزندان خود هستند. اگر شما خودتان از چیزی بترسید، نمی توانید با هیچ راهکاری به فرزندتان بگویید از آن چیز نترسد! بنابراین یکی از ابتدایی ترین راهکارها برای مقابله با ترس کودکان ان است که ابتدا روی خود کار کنید.
درمان پزشکی و یا روانشناسی را آغاز کنید
در صورتی که ترس در کودک شما بسیار شدید است و شما نمی توانید با راهکارهای ارائه شده این ترس را کاهش دهید، حتما کودک خود را نزد یک روانشناس و یا حتی پزشک ببرید. گاهی اوقات ترس در کودکان می تواند علت هایی مانند کاهش و یا افزایش ترشح یک هورمون و یا ماده خاصی در بدن داشته باشد.
اعتماد به نفس او را بالا ببرید
یکی از علت های ترس در کودکان عدم اعتماد به نفس است. کودک ان قدر خود را ضعیف می داند که تصور می کند هر چیزی می تواند به او آسیب برساند. از این رو برای کاهش و مقابله ترس کودکان، اعتماد به نفس او را بالا ببرید. ویژگی های مثبت او را شمرده و به او بگوئید ارزشمند، دوست داشتنی و قوی است.
نظرات کاربران